Старажылы памятаюць, як немцы знішчылі якая стаяла на беразе Шчары драўляную царкву і застрэлілі сьвятара. Праз некаторы час на тым месцы выбілася вада. Зараз там добраўпарадкавана і намолішся крыніца. Побач пабудавана купель, дзе можна акунуцца. Вада ў крыніцы дзіўна чыстая, халодная, не замярзае нават у самыя лютыя маразы. Ходзяць легенды, што лечыць. Народная сцежка да крыніцы не зарастае.
Рэшткі старой дегтярное, якая працавала пасля вайны, захаваліся недалёка ад Свята-Траецкай щарской крыніцы. Дегтярное пабудавана з захаваннем традыцыйных прынцыпаў выганкі дзёгцю, якія складаліся ў здабычы стагоддзямі. Дубовыя бочкі, укапаныя ў зямлю, злучаюцца падземнымі хадамі з ёмістасцямі, у якіх з карэнішчаў звярстаць старонку аб крыніцы, дегтярное, музеі, старых дубах. Фота браць альбо з дакумента, альбо з тэчкі на серверы выганялі смалу. Па падземных хадах без доступу кіслароду яна перацякала ў бочкі, становячыся дзёгцем.
У Вялікую Айчынную вайну ў Ліпічанцы знаходзілі сховішча партызанскія атрады. Тут размяшчаўся партызанскі шпіталь. Да нашых дзён каля вёскі Шымкі захавалася адна з зямлянак. Мясцовымі партызанамі было пушчана пад адхон 267 варожых эшалонаў, падарвана 50 мастоў, разгромлена больш за 60 гарнізонаў ворага. Немцы прыклалі шмат сіл, каб выбіць партызан з пушчы і захапіць яе, але ім гэта не ўдалося. Падчас адной з карных аперацый была спалена ўшчэнт вёска Шымкі. Каля яе знаходзіцца мемарыяльны комплекс у памяць аб загінуўшых у вайну жыхарах Мастоўшчыны.
Пазнаёміцца з унікальнай і багатай прыродай заказніка можна падчас прагулкі па пешаму маршруце “Узбярэжжа Шчары”, ён мае сярэднюю працягласць, усяго 4-5 км. Старт гэтага маршруту каля моста праз раку. На шляху Вы сустрэнецца музей-зямлянку, вёскі Шымкі і Каменная Шчара, ўбачыце старую драўляную царкву і не менш старую дегтярное, цудатворны крыніцу і мемарыял ахвярам фашызму і героям.
Адрас:
231613 вул. Школьная 1а, в. Голубеў, Мастоўскі раён, Гродзенская вобласць
Тэлефон:
8(015)15 6-24-16
МТС 8(033)620-66-24
